Những lợi ích xoay quanh tỷ giá kỳ hạn đối với ngành xuất nhập khẩu

Trong thị trường xuất nhập khẩu, khi thị trường ngoại hối có sự biến động sẽ đem đến những cơ hội cũng như rủi ro cho các doanh nghiệp. Để giảm thiểu các rủi ro về tỷ giá thì các doanh nghiệp thường sẽ mua hoặc bán ngoại tệ theo tỷ giá kỳ hạn từ các ngân hàng.

Tỷ giá kỳ hạn là gì?

Tỷ giá kỳ hạn là tỷ giá áp dụng trong tương lai nhưng được xác định ở hiện tại. Tỷ giá này áp dụng cho các giao dịch mua bán ngoại tệ có kỳ hạn và được xác định dựa trên cơ sở tỷ giá giao ngay và lãi suất trên thị trường tiền tệ.

Công thức:

Trong đó:

• F: Tỷ giá kỳ hạn
• S: Tỷ giá trao ngay
• P: Điểm kỳ hạn

Phân biệt tỷ giá kỳ hạn và tỷ giá giao ngay

Tỷ giá kỳ hạn (forward exchange rate) là tỷ giá được thỏa thuận trước đó giữa bên bán và bên mua để thực hiện quy đổi một loại tiền tệ sang loại tiền tệ khác vào một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Tỷ giá kỳ hạn được sử dụng trong các hợp đồng kỳ hạn hoặc các giao dịch tương lai để giảm thiểu rủi ro tỷ giá.

Tỷ giá giao ngay (spot exchange rate) là tỷ giá được sử dụng để quy đổi một loại tiền tệ sang loại tiền tệ khác tại thời điểm hiện tại. Tỷ giá giao ngay thường được sử dụng trong các giao dịch mua bán ngoại tệ thông thường hoặc các giao dịch ngắn hạn.

Nói dễ hiểu, tỷ giá kỳ hạn được sử dụng trong các giao dịch tương lai để giảm thiểu rủi ro tỷ giá trong khi tỷ giá giao ngay được sử dụng trong các giao dịch ngay lập tức tại thời điểm hiện tại.

Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá kỳ hạn

Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá kỳ hạn (forward exchange rate) là những yếu tố tác động lên giá cả và sự biến động của tỷ giá hối đoái trong tương lai. Sau đây là một số yếu tố chính:

• Khi Ngân hàng Trung ương quyết định tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát thì đồng tiền của quốc gia đó sẽ trở nên hấp dẫn hơn và có thể dẫn đến tăng giá trị của nó so với các đồng tiền khác.
• Nếu một quốc gia có tăng trưởng kinh tế mạnh và thu hút nhiều đầu tư từ nước ngoài thì đồng tiền của nó có thể trở nên mạnh hơn và dẫn đến giá trị của nó tăng so với các đồng tiền khác.
• Khi tình hình chính trị một quốc gia ổn định thì đồng tiền của nó có thể trở nên ổn định hơn và dẫn đến giá trị của nó tăng so với các đồng tiền khác.
• Khi một quốc gia xuất khẩu nhiều và nhập khẩu ít thì đồng tiền của nó có thể trở nên mạnh hơn và dẫn đến giá trị của nó tăng so với các đồng tiền khác.
• Nếu thị trường chứng khoán của một quốc gia giảm giá trị thì đồng tiền của quốc gia đó có thể trở nên yếu hơn và dẫn đến giá trị của nó giảm so với các đồng tiền khác.

Cách tính tỷ giá có kỳ hạn

Theo công thức cân bằng lãi suất

Tỷ giá kỳ hạn được xác định dựa vào công thức:

Trong đó:

• F: Tỷ giá kỳ hạn
• S: Tỷ giá giao ngay, ví dụ: S= USD/VND
• rd: Lãi suất của đồng tiền định giá, tương ứng lãi suất VND
• ry: Lãi suất của đồng tiền yết giá, tương ứng lãi suất USD

Dựa vào mức Swap

Trong đó:

• Nếu tỷ giá Swap bán ra > giá Swap mua vào, ta sử dụng dấu (+)
• Nếu tỷ giá Swap bán ra < giá Swap mua vào, ta sử dụng đấu (-)

Ví dụ: Tỷ giá giao ngay USD/EUR hiện tại là 1.2000, lãi suất 3 tháng của Mỹ là 1,5% và lãi suất 3 tháng của châu Âu là 0,5%. Số ngày trong 3 tháng là 90 ngày.

Swap points = (1,5% - 0,5%) x (90 / 365) = 0,0367

Forward rate = 1.2000 + (0,0367 / 10.000) = 1.2004

Vậy tỷ giá kỳ hạn 3 tháng của USD/EUR là 1.2004.

Ưu điểm và nhược điểm của giao tỷ giá kỳ hạn

Ưu điểm

• Giúp nhà đầu tư phòng ngừa được rủi ro từ việc biến động lãi suất vào thời điểm thanh toán hợp đồng.
• Đáp ứng được nhu cầu mua/bán ngoại tệ, thanh toán xuất nhập khẩu hoặc chuyển khoản ra nước ngoài với nhiều mục đích khác nhau như đầu tư…
• Ngân hàng cũng như khách hàng sẽ dự tính được chi phí kinh doanh hoặc thu nhập, đảm bảo khả năng thanh toán.

Nhược điểm

• Có thể dẫn đến nguy cơ đầu cơ thao túng thị trường
• Chỉ đáp ứng được thành phần khách hàng có nhu cầu mua bán ngoại tệ trong tương lai.
• Trong trường hợp tỷ giá nhiều biến động thì sẽ có chút khó khăn trong việc tính toán tỷ giá
• Đến ngày đáo hạn hai bên phải bắt buộc thực hiện hợp đồng dù cho có bất lợi xảy ra.

Ứng dụng của tỷ giá kỳ hạn

Hợp đồng mua bán ngoại tệ kỳ hạn thường được các ngân hàng áp dụng nhằm đáp ứng nhu cầu mua bán ngoại tệ theo tỷ giá kỳ hạn cho các doanh nghiệp, thường được các công ty xuất nhập khẩu sử dụng để hạn chế rủi ro về tỷ giá.

Chẳng hạn, đối với công ty xuất khẩu, với hợp đồng xuất khẩu 100.000 USD từ việc bán hàng hoá ra nước ngoài, và sẽ nhận được thanh toán trong 06 tháng. Tuy nhiên do thị trường ngoại hối luôn biến động khiến nhà xuất khẩu lo lắng tỷ giá USD sau 06 tháng sẽ xuống giá so với VND, vì vậy nhà xuất khẩu quyết định thực hiện việc bán ngoại tệ cho ngân hàng theo hợp đồng kỳ hạn.

Theo đó, ngân hàng sẽ mua ngoại tệ của công ty xuất khẩu theo tỷ giá kỳ hạn đã thoả thuận trước và nhà xuất khẩu sau 06 tháng sẽ nhận được số tiền VND theo tỷ giá kỳ hạn đó.

Tương tự với nhà nhập khẩu, các công ty nhập khẩu vẫn thường hay lo lắng việc USD tăng giá so với VND sẽ gây ảnh hưởng đến doanh thu của công ty nhập khẩu, vì thế nhằm kiểm soát rủi ro, các công ty nhập khẩu sẽ thực hiện việc mua USD từ ngân hàng theo hợp đồng kỳ hạn. Đến thời gian phải thanh toán, nhà nhập khẩu sẽ mua USD theo tỷ giá của hợp đồng kỳ hạn với ngân hàng để thực hiện việc thanh toán cho bên bán. Nhờ vậy sẽ giúp nhà nhập khẩu giảm được tổn thất nếu có sự tăng giá USD so với VND.

Không chỉ USD và VND, mà đa số các ngân hàng lớn tại Việt Nam như: Vietcombank, Eximbank, VPBank, ACB, Vietinbank… đều thực hiện hợp đồng mua bán ngoại tệ kỳ hạn với bất kỳ 02 loại ngoại tệ khác nhau hoặc ngoại tệ với VND với kỳ hạn từ 02 ngày đến dưới 365 ngày.

Trong tương lai, khi thị trường ngoại hối trong còn được kiểm soát nhiều bởi nhà nước thì việc mua bán ngoại tệ với tỷ giá kỳ hạn sẽ là một công cụ hữu ích cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu kiểm soát rủi ro và dòng tiền.

Tỷ giá kỳ hạn thực sự là một trong những công cụ hữu ích giúp chính phủ quản lý hiệu quả việc mua bán ngoại tệ trên thị trường hiện nay. Bên cạnh đó thì việc áp dụng tỷ giá kỳ hạn trong kinh doanh cũng là 1 trong những bài toán đầu tư mà các nhà lãnh đạo cần xem xét.